CNIri buruz
Gure
Historia
Zerbitzu Sekretuen historia Historia bera bezain zaharra da. Errealitatea ulertzeko edo etsaia garaitzeko informazioa eduki beharra denboraren hasieratik dago.
Gerra guztietan, Informazio Zerbitzuak etsaiaren plan taktikoak aldez aurretik ezagutzeko erabiltzen ziren. Gaur egun Inteligentzia Zerbitzuak izenez ezagutzen dugunaren oinarriak, orduan kidego diplomatikoari oso lotuta zeudenak, XV. mendean ezarri zituzten Italiako Estatu ezberdinek. Hala ere, bere garapen esponentziala, batez ere, gerra arteko aldian eta, batez ere, Bigarren Mundu Gerraren ostean gertatu zen. Gatazka horren ostean, Inteligentzia Zerbitzuen erabilera bizitzako eta gizarteko beste esparru batzuetara orokortu zen, eta ondorioz Zerbitzuek izaera esklusiboki militarra izateari utzi zioten.
Espainian Inteligentziaren erabileraren aurrekari historiko ugari daude, horien artean Independentzia Gerra, Gerra Kalistak edo Itsasoz haraindiko eta Marokoko kanpainekin lotutako gertakariekin lotutakoak nabarmentzen dira, nahiz eta denborazko jarraitutasun ildo bat mantendu ez zen.
Hastapenak
- Isabel Katolikoa
- Karlos I.a Espainiakoa
- Felipe II
- Juan Velázquez de Velasco
- Francisco de Quevedo
- La Ensenadako Markesa
- Jorge Juan (Mr. Josues)

Isabel Katolikoa
Isabel I.a Gaztelakoa (Isabel Katolikoa), Espainiaren historian funtsezko pertsonaia izan zen XV. mendearen amaieran eta XVI. mendearen hasieran.
Bere erregealdian, erronka ugariei egin zituen aurre, espioitza eta inteligentzia zerbitzuen sare bat ezarriz, agente sekretuak eta diplomatikoak erabiliz, intriga politikoei, konspirazioei eta erregetzaren etsaien mugimenduei buruzko informazioa biltzeko.
Kode sekretuak eta enkriptatze teknikak ere erabili zituen gudu zelaian bere agente eta jeneralen arteko isilpeko komunikazioa babesteko. Bere gaitasun diplomatikoak baliatu zituen aliantza estrategikoak sortzeko eta atzerriko iturrietatik informazioa lortzeko.
XV. mendea

Karlos I.a Espainiakoa
Bere garaiko erregerik boteretsuenetako bat izan zen. Felipe Ederraren eta Joana I.a Gaztelakoaren semea, Espainia, Herbehereak, Italiako zatiak eta Amerikako lurraldeak barne hartzen zituen inperio zabala oinordetzan hartu zuena.
Erronka politiko eta militarrei aurre egiteko informazio estrategikoa izatearen garrantzia aitortu zuen monarka honek, eta hain inperio zabal eta askotarikoan bere nagusitasuna mantentzeko.
Garai hartako inteligentzia zerbitzuak rudimentarioak baina eraginkorrak ziren, espioi eta sare diplomatiko ezberdinak baitzeuden beste potentzia batzuen mugimenduei, barne intriga politikoei eta balizko altxamenduei buruzko informazioa biltzen zutenak.
Karlos I.ak hainbat metodo erabili zituen informazioa lortzeko, besteak beste, agente sekretuen erabilera, korrespondentzia atzematea eta diplomatikoak espioi gisa erabiltzea.
XVI. mendea

Felipe II


Felipe II.aren Espainiak bere garaiko espioitza zerbitzurik aurreratuenak zituen. Bere espioien sare zabala botere hegemoniko gisa mantentzen zuen faktoreetako bat izan zen. Beste nazio batek ez zion hainbeste giza baliabide eta baliabide material eskaini inteligentziari.
Carnier, C, (2005), Espías de Felipe II. Madrid: La Esfera De Los Libros

Juan Velázquez de Velasco
1598an zerbitzu sekretuen zuzendaritza hartu zuen Juan Velázquez de Velascok, Felipe III.ari adierazi zion bere agindupeko espioiek lortutako informazio guztia zentralizatzeko nahia, erabaki garrantzitsuak hartzeko txosten baliagarriak sortzeko helburuarekin.
Velazquezen proposamenak hain arrakastatsua izan zen, non "Espioi Nagusia" izendatu zuten, egungo Inteligentzia Zentro Nazionaleko (CNI) urruneko aitzindaritzat har daitekeen kargua.
XVI. mendea

Francisco de Quevedo
Francisco de Quevedok, Espainiako Urrezko Aroko idazlerik nabarmenetako batek, harreman intrigazkoa izan zuen inteligentzia zerbitzuekin ere, XVII. Mendeko Espainiako espioitza eta política arloan paper garrantzitsua jokatuz.
Quevedok jarduera politiko eta diplomatikoetan parte hartu zuen, eta, ustez, espioi lanetan aritu zen Olivaresko konde-dukearentzat, Espainiako Felipe IV. erregearen begiko boteretsuarentzat.
Inteligentzia zerbitzuekin zuen harremana agerikoa da bere korrespondentzian eta garai hartako intriga politikoetan izandako parte hartzean, eta espioi garaian aurkitutako txosten eta konspirazio ugari egozten zaizkio.
Hala ere, hainbat alditan espetxeratua izan zen, gorteko pertsonaia eragingarriekin izandako liskarren ondorioz, baita bere anbizio politikoengatik ere. Hala ere, Quevedok ondare iraunkor bat utzi zuen bai literaturan, bai politikaren eta inteligentzia zerbitzuen arloan.
XVII. mendea

La Ensenadako Markesa
La Ensenadako Markesa, Zenón de Somodevilla y Bengoechea; Fernando VI.aren ministro gisa, bere helburu nagusia Espainiaren itsas posizioa sendotzea eta Atlantikoan britainiarren eraginari aurre egitea zen, herrialdearen segurtasunerako eta prestigiorako ezinbestekotzat jota.
Helburu hori lortzeko, Europako hiriburu nagusietan jarduten zuen espioi sare zabal bat antolatu zuen. Bere lanean, Jorge Juan marinelak egindako misioa nabarmentzen da Britainia Handiko itsas ontziteria eraikitzeko teknikei buruzko informazio sekretua lortzeko, Espainiako flota modernizatzeko eta sendotzeko ezinbestekoa zena.
Ensenadak zuzentzen zuen espioitza sarea funtsezkoa izan zen beste itsas potentzia batzuen mugimendu eta planei buruzko inteligentzia estrategikoa lortzeko, Espainiari kanpo politikan eta defentsan erabaki informatuak hartzeko aukera emanez.
XVIII. mendea

Jorge Juan (Mr. Josues)
Jorge Juan y Santacilia XVIII. mendeko zientzialari, matematikari eta marinel espainiar nabarmena izan zen, hainbat jakintza arlotan egindako lan bikainagatik ezaguna, baina, batez ere, ontzigintzari egindako ekarpenengatik
Jorge Juan y Santaciliak Espainiako gerra-ontzien diseinua hobetzen parte hartu zuen, Britainia Handiko itsas armadaren aurkako espioitza-misio bat burutuz, ingeles ontzigintza teknikei buruzko informazio sekretua bilduz.
Britainiarrek espioitza jarduera antzeman zuten arren, misioa arrakastatsua izan zen eta Jorge Juanek Espainiara itzultzea lortu zuen informazio baliotsu batekin baita klandestinoki erreklutatutako berrogeita hamar nautika aditu baino gehiagorekin ere. Arrakasta horrek britainiar haserrea piztu zuen eta gertaera politio sorta bat eragin zuen, misioaren ardura zuen Espainiako ministroaren desohorea eragin zuena.
Jorge Juanen ondareak Espainiako itsas berrarmartzen lagundu zuen eta espioiatzak XVIII. mendeko nazioarteko gaietan zuen garrantzia erakutsi zuen.
XVIII. mendea